|
|
|
|
Τα Μάταλα είναι μικρό παραθαλάσσιο χωριό και διάσημη παραλία της νότιας Κρήτης στον νομό Ηρακλείου. Η παραλία των Ματάλων κατοικούνταν από την αρχαιότητα, και οι τότε κάτοικοι σκάλισαν ένα σύνολο σπηλαίων στο μαλακό πέτρωμα του βουνού. Οι σπηλιές παρέμειναν άδειες για χιλιάδες χρόνια μέχρι που κάποιοι περιπλανώμενοι χίπις τις ανακάλυψαν και τις κατοίκησαν για κάποια περίοδο. Την περίοδο της χούντας με εντολή του Μητροπολίτη Γορτύνης απελάθηκαν οι τουρίστες από τα σπήλαια των Ματάλων. Το χωριό προηγουμένως ήταν ένα ψαροχώρι ενώ σήμερα ζει κυρίως από τον τουρισμό. Υπάγεται στο Δημοτικό διαμέρισμα Πιτσιδίων του Δήμου Τυμπακίου. Η απόστασή του από το Ηράκλειο είναι 70,6 χιλιόμετρα.
Το Σπήλι είναι κτισμένο αμφιθεατρικά στο κέντρο σχεδόν του νομού σε δυτική πλαγιά του βουνού Κέδρου, που αποτελεί νοτιοδυτική προέκταση του Ψηλορείτη, σε υψόμετρο 430 μ., το οποίο τροφοδοτεί με τις πηγές του το χωριό με τρεχούμενα νερά. Στην πλατεία του χωριού βρίσκονται ψηλά αιωνόβια πλατάνια καθώς και μία κρήνη με 25 λεοντοκέφαλες βρύσες, από τα στόματα των οποίων ρέει νερό.
Το όνομα του προέρχεται από τις πολλές σπηλαιώδεις κοιλότητες και μικρά σπήλαια που βρίσκονται στο βουνό Βορίζη στο οποίο υπάρχουν ίχνη αρχαίων μονοπατιών. Το Σπήλιον αποτελεί την έδρα της Ιεράς Μητροπόλεως Λάμπης, Συβρίτου και Σφακίων. Η εκκλησία του χωριού που αποτελεί και τον καθεδρικό μητροπολιτικό ναό είναι αφιερωμένος στον Απόστολο Παύλο.
Μετα την κατάκτηση της Κρήτης από τους Βενετούς (1204), η οικοδόμηση της πόλης του Ρεθύμνου γίνεται με βάση την ενετική αρχιτεκτονική. Αρχικά χρησιμοποιήθηκαν Βενετοί τεχνίτες, μεταγενέστερα τη θέση τους πήραν Κρητικοί “μουράροι”, δηλαδή πρωτομάστορες εκπαιδευμένοι από τους Βενετούς.
Οι κατοικίες του Ρεθύμνου ρυμοτομικά έχουν οργανωθεί σε άμεση σχέση με τη θάλασσα καθώς η κύρια ενετική οδός Ruga Maistra (η σημερινή παραλιακή λεωφόρος Ελ. Βενιζέλου στο Ρέθυμνο) ήταν παράλληλη προς αυτή, σε αντίθεση με το Ηράκλειο και τα Χανιά που η πόλη είναι κλειστή προς τη θάλασσα για αμυντικούς λόγους και ο κεντρικός δρόμος είναι κάθετος προς αυτή.
Τα ιδιωτικά μέγαρα στην παλιά πόλη του Ρεθύμνου, για οικονομικούς κυρίως λόγους δεν είναι αντίστοιχα της μητρόπολης. Επιπλέον, η έντονη Κρητική παράδοση στην αρχιτεκτονική δεν μπόρεσε να ξεπεραστεί, ενώ οι αναγεννησιακές επιδράσεις είναι εμφανείς κυρίως στις προσόψεις οικοδομών. Τέλος σε αντίθεση με το Ηράκλειο και τα Χανιά, στο Ρέθυμνο επικρατεί ο ελληνικός χαρακτήρας, καθώς οι περισσότεροι ευγενείς ήταν Έλληνες, οι λεγόμενοι “Αρχοντορωμαίοι”.
ΕΝ version